Artificial intelligence چیست؟
دنیای امروز مابیش از هر زمان دیگری وابسته به فناوری است و فناوری‌های جدید روز به روز در حال تکامل هستند. هر روز نیز برنامه‌ها و ابزارهای مختلفی براساس فناوری ایجادشده در بازار عرضه می‌شوند. این برنامه‌ها و ابزارها با کارایی بیشتر و صرفه‌جویی در زمان سعی دارند به بشر خدمت کرده و زندگی او را آسان‌تر کنند. یکی از مهم‌ترین فناوری‌های موجود که نگرانی‌هایی را نیز برای بسیاری از محققان و دانشمندان مانند استیون هاوکینگ ایجاد کرده، هوش مصنوعی است.
این فناوری به اصطلاحی فراگیر برای برنامه‌هایی تبدیل شده است که وظایف پیچیده‌ای مانند ارتباط آنلاین با مشتریان، بازی شطرنج، تشخیص بیماری و بسیاری از موارد دیگر را بر عهده دارند که زمانی برای انجام آن‌ها، به کمک انسان نیاز بود. در ادامه به شرح این فناوری می‌پردازیم.
معرفی هوش مصنوعی
هوش مصنوعی (Artificial intelligence) که به اختصار Al نامیده می‌شود، موضوع قرن حاضر است. این فناوری رایانه‌ها و ماشین‌ها را تقویت می‌کند تا توانایی‌های ذهن انسان برای حل مشکلات و تصمیم‌گیری را شبیه‌سازی کند. درواقع این علم رشته‌ای آکادمیک است که به چگونگی ساخت کامپیوترها و برنامه‌هایی با قابلیت رفتار هوشمندانه توجه دارد و نوآوری‌هایی را وارد دنیای فناوری می‌کند که هیچ‌کس در دهه‌های گذشته به آن فکر نمی‌کرد. امروزه ما ماشین‌هایی داریم که می‌توانند یک کار را پردازش کرده و محیط اطراف را مانند مغز انسان درک کنند.
واضح است که این فناوری در سال‌های اخیر، رشد تصاعدی داشته است. «فناوری یادگیری عمیق» برجسته‌ترین جلوه آن بوده که مبتنی بر توسعه شبکه‌های مصنوعی عصبی است. به زبان ساده فناوری یادگیری عمیق روش کار مغز انسان را تقلید می‌کند؛ به این معنا که این فناوری بدون دخالت انسان قادر به آزمایش، یادگیری و توسعه خود است. توانایی در تشخیص تصاویر، درک گفتار، ترجمه از زبانی به زبان دیگر و سایر قابلیت‌های این فناوری، شرکت‌های آمریکایی در سیلیکون ولی (Silicon Valley) به‌ویژه فیسبوک و گوگل را وسوسه کرده است.
لازم است بدانید که گوگل و فیسبوک در زمینه فناوری‌های Artificial intelligence پیشگام هستند؛ به‌طوری‌که این فناوری به گوگل کمک می‌کند خدمات خود را به‌صورت قابل‌توجهی توسعه دهد؛ برای مثال به لطف این فناوری تلفن‌های هوشمند اندروید می‌توانند با ترجمه هم‌زمان عبارت نوشته‌شده در علائم راهنمایی و رانندگی نصب‌شده در جاده‌ها به رانندگان کمک کنند. برای نمونه این فناوری درباره فیسبوک یعنی یادگیری عمیق، به این شبکه اجتماعی اجازه می‌دهد چهره‌ها را در عکس‌ها تشخیص دهد، محتوای نامناسب را شناسایی و حذف کند و تنها محتوای مناسب را در پلتفرم به کاربر نشان دهد.
هوش مصنوعی در حال حاضر در آموزش، کار و تمام جنبه‌های زندگی انسان نفوذ کرده است؛ البته تکنیک‌های این فناوری در حال توسعه و تکامل هستند. برای بیان یک نمونه از پیشرفت‌های این فناوری می‌توان بازی شطرنج در رایانه‌ها را که اوایل استفاده از این فناوری بود، با اتومبیل‌های خودران مقایسه کرد که امروزه در حال تولید هستند. با این حال AL هنوز یک فناوری جدید و پیچیده است که برای استفاده حداکثری از آن به چیزی بیش از استخدام یک مهندس داده نیاز است. درواقع شرکت‌ها باید ابزارها، فرایندها و استراتژی‌های مدیریتی را برای اطمینان از موفقیت این فناوری اجرا کنند. ظهور راه‌حل و ابزارهای مبتنی بر این فناوری به این معناست که شرکت‌های بیشتری می‌توانند با هزینه کمتر و در زمان کمتر از این فناوری بهره‌مند شوند.
مزایای هوش مصنوعی
این فناوری در قرن حاضر به‌شدت بر زندگی بشر تأثیر گذاشته است و حتی اگر شما متوجه آن نشده باشید به بخش مهمی از زندگی انسان تبدیل شده است. پیشنهادهای سریع در موتورهای جست‌وجو و گوشی‌های هوشمند، دیدن ربات‌ها در مراکز خرید و… همگی نمونه‌هایی از کاربردهای این فناوری در زندگی امروزه انسان به شمار می‌روند. Artificial intelligence عرصه‌ای وسیع برای توسعه فناوری ایجاد می‌کند. در ادامه به بیان مزایای این فناوری می‌پردازیم.
۱- اتوماسیون
اتوماسیون (عمل‌کردن بدون نیاز به کمک خارجی) به‌عنوان مهم‌ترین مزیت Artificial intelligence در نظر گرفته می‌شود که به تأثیرات قابل‌توجهی بر محصولات و خدمات مصرف‌کننده، حمل و نقل و صنایع ارتباطات منجر می‌شود. این فناوری را می‌توان برای خودکارسازی هر فعالیتی، از وظایفی که به نیروی زیادی نیاز دارند تا فرایند استخدام استفاده کرد؛ برای مثال تعداد بی‌شماری برنامه مبتنی بر این فناوری وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای خودکارسازی فرایند استخدام استفاده کرد. چنین ابزارهایی به رهایی کارمندان از کارهای دستی خسته‌کننده منجر خواهد شد و به کارمندان اجازه خواهد می‌دهد روی کارهای پیچیده‌تری تمرکز کنند.
۲- تصمیم‌گیری
یکی از مهم‌ترین اهداف این فناوری، کمک به تصمیم‌گیری‌‌های تجاری هوشمندانه است. این فناوری برای تصمیم‌گیری توسط شرکت‌ها استفاده می‌شود تا به آن‌ها کمک کند با استفاده از مجموعه داده‌ها و این فناوری تصمیم‌های دقیق‌تر، سریع‌تر و منسجم‌تری را بگیرند که می‌تواند مزایای قابل‌توجهی برای کسب و کارها به همراه داشته باشد؛ چراکه این فناوری می‌تواند داده‌ها را در مدت‌زمان بسیار کوتاهی درک و بدون خطا تجزیه و تحلیل کند.
۳- مدیریت وظایف تکراری
انجام کارهای تکراری می‌تواند بسیار یکنواخت و وقت‌گیر باشد. استفاده از هوش مصنوعی برای کارهای خسته‌کننده و معمولی می‌تواند به ما کمک کند تا بر مهم‌ترین وظایف در لیست کارهایمان تمرکز کنیم. بانک مرکزی آمریکا از یک Artificial intelligence به‌عنوان دستیار مالی مجازی به نام اریکا استفاده می‌کند.
۴- شخصی‌سازی
شخصی‌سازی در کنار تمام مزیت‌هایی که می‌تواند برای مشتری‌ها در هر صنعتی داشته باشد، کاری زمان‌بر و طاقت‌فرساست که خوشبختانه می‌توان از هوش مصنوعی برای ساده‌ترکردن فرایند آن استفاده کرد؛ برای نمونه شرکت Thread که در زمینه مد و پوشاک فعالیت می‌کند، توانسته است به‌کمک این فناوری برای ارائه توصیه‌های شخصی درباره انتخاب لباس بهتر به هر مشتری به‌صورت جداگانه مشاوره دهد.
بیشتر مردم دوست دارند یک استایلیست (مشاور در زمینه مد) داشته باشند که اگر این خدمات بدون دریافت هزینه باشد، حتماً برای مشتریان جذاب‌تر خواهد بود. علاوه بر موارد بالا می‌توان مزایای بی‌شمار دیگری مانند مدیریت بحران، سبک زندگی، تحقیق، تجزیه و تحلیل داده‌ها، افزایش تجربه مشتری، افزایش بهره‌وری کسب و کارها، به حداقل رساندن خطاها و حل مسائل پیچیده را برای این فناوری نام برد.
انواع هوش مصنوعی
در حال حاضر Artificial intelligence با وجود شگفتی‌های فراوانی که دارد، تنها بخشی از این فناوری را ارائه داده است. درواقع این مبحث به‌قدری گسترده است که قراردادن کل آن در یک دسته ممکن نیست. بخشی از این تکنولوژی مربوط به آینده است و در حال حاضر تنها به‌عنوان یک ایده مطرح می‌شود. شناخت این بخش‌ها احتمالاً بیش‌ازپیش شما را هیجان‌زده خواهد کرد.
۱- هوش مصنوعی محدود (Artificial Narrow Intelligence)
Narrow AL تنها نوع این فناوری است که تاکنون انسان توانسته است با موفقیت به آن دست پیدا کند و در اصل یک سیستم AL است که برای کارهای خاص طراحی شده است. تمام برنامه‌های کاربردی در تلفن‌های هوشمند و اینترنت، تجزیه تحلیل داده‌ها و… از این فناوری استفاده می‌کنند.
Narrow AL گاهی اوقات به‌عنوان هوش مصنوعی ضعیف نیز شناخته می‌شود؛ یعنی ناکارآمد یا چیزی شبیه به آن نیست، بلکه برعکس این فناوری در مشاغل معمولی بسیار خوب عمل می‌کند. دلیل این نام‌گذاری برای آن است که این نوع سیستم به صراحت برای یک کار ایجاد شده است و به‌دلیل این رویکرد و ناتوانی در انجام وظایفی غیر از مواردی که برای آن‌ها طراحی شده است، به آن هوش مصنوعی محدود گفته می‌شود.
این تمرکز صریح برای اطمینان از تکمیل یک کار ساخته شده است. Narrow AL در اصل یک برنامه کامپیوتری است که می‌توان آن را جایگزین بسیاری از مشاغل انسانی در سراسر جهان کرد؛ زیرا این فناوری به‌دلیل کارایی، سرعت و کاربرد بالای آن برای بشر، یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی برای شرکت‌هاست که در کنار کاهش هزینه‌ها، کارایی خود را نیز افزایش دهند. امروزه از Narrow AL در فعالیت‌های مختلف اینترنتی مانند تشخیص چهره، جست‌وجو در اینترنت، راندن خودروها و… استفاده می‌شود که به‌صورت روزانه موردنیاز هستند.
نمونه‌هایی از Narrow AL
-نرم‌افزار تشخیص چهره
-ابزارهای پیش‌بینی بیماری (اینکه فرد با توجه به شرایط فعلی ممکن است چه بیماری را در آینده تجربه کند).
-تولید ربات‌های پهپاد
-فیلترهای موجود در ایمیل
-الکسا، دستیار صوتی آمازون (این دستیار صوتی در فعالیت‌های مختلفی همچون روشن و خاموش‌کردن وسایل برقی، پخش آهنگ و… استفاده می‌شود).
-ابزارهای نظارت بر شبکه‌های اجتماعی
-بازاریابابی براساس فعالیت‌های کاربران اینترنت
-ماشین‌های خودران
۲- هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence)
همان‌طور که از مطالب بالا متوجه شدیم، در حال حاضر از Narrow AL در فناوری‌هایی مانند اینترنت استفاده می‌شود. درواقع Narrow AL، به سطحی از فناوری اشاره دارد که امروزه Artificial intelligence به آن رسیده است. در مقابل هوش مصنوعی عمومی به سطحی از فناوری اشاره می‌کند که قرار است در آینده عرضه شود.
هوش مصنوعی عمومی که با نام هوش مصنوعی قوی نیز شناخته می‌شود، نوعی از AL است که می‌تواند درست مانند انسان‌ها بیندیشد، رفتارهای انسانی را تقلید کند، توانایی یادگیری و استفاده از هوش خود را برای حل هر مشکلی داشته باشد و عملی را انجام دهد. این نوع فناوری می‌تواند اعمالی مانند پردازش زبان، وظایف شناختی مانند تفکر، پردازش و وظایف ادراکی مانند بینایی را به‌گونه‌ای انجام دهد که قابل تشخیص از عملکرد انسان نباشد.
General AL برخلاف Narrow AL که تنها یک کار خاص انجام می‌دهد، می‌تواند گسترده باشد و کارهای مختلفی را انجام دهد. باید توجه داشت، این نوع هوش مصنوعی هنوز به‌صورت واقعیتی دور از ذهن است؛ زیرا در حال حاضر ابزارهای موردنیاز برای ساخت آن در دسترس نیستند که دلیل آن می‌تواند این باشد که حتی مغز انسان هنوز به‌صورت یک جعبه سیاه است و انسان همچنان تا فهمیدن و درک معنی واقعی و درست هوش فاصله دارد.
۳- ابرهوش مصنوعی (Artificial Super Intelligence)
ابرهوش مصنوعی یکی از دورترین تئوری‌های AL بوده و در حال حاضر تنها در حد یک نظریه باقی مانده است. سناریوهای زیادی درباره این فناوری پیش‌بینی شده است. درواقع Super AL، یک هوش مصنوعی فرضی است که علاوه بر تقلید رفتار انسان، به‌صورت خودآگاه رفتار می‌کند و از ظرفیت هوش و توانایی انسان نیز فراتر خواهد رفت. ابرهوش را می‌توان آخرین هدف و گام برای Artificial intelligence در نظر گرفت که می‌تواند فراتر از شناخت انسان هم برود.
دیدگاهتان را بنویسید